Profilaktyka chorób układu krążenia (CHUK)
- Gdzie się badać (na badanie należy się zgłosić do swojego lekarza rodzinnego/ lekarza podstawowej opieki zdrowotnej)
- Zobacz, gdzie skorzystać z programu w całym kraju
Program kierowany jest do osób, które
- w tym roku kalendarzowym mają 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65 lat
- są obciążone czynnikami ryzyka: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze krwi, zaburzenia gospodarki lipidowej, niska aktywność ruchowa, nadwaga i otyłość, upośledzona tolerancja glukozy, nadmierny stres, nieracjonalne odżywianie się, wiek
- u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia, cukrzyca, przewlekła choroba nerek lub rodzinna hipercholesterolemia
- które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu profilaktyki CHUK także u innych świadczeniodawców
Świadczenia w ramach programu udzielane są bez skierowania, przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, do którego pacjent jest zadeklarowany.
Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem oraz kieruje go na badania pozwalające określić kategorię ryzyka choroby układu krążenia.
Karta badania profilaktycznego obejmuje takie informacje, jak:
- obciążenia rodzinne (zawał serca, udar mózgu u ojca przed 55 r.ż.; u matki przed 65 r.ż.)
- palenie papierosów
- wykonywanie ćwiczeń fizycznych trwających co najmniej 10 minut nieprzerwanie
- wyniki badania fizykalnego
- wynik oceny BMI
- pomiary ciśnienia tętniczego
- wyniki badań biochemicznych: cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol nie-HDL, cholesterol LDL, trójglicerydy, glukoza na czczo
Na tej podstawie lekarz dokonuje oceny ryzyka chorób układu krążenia oraz wskazuje zalecenia dla pacjenta: edukację lub dalszą diagnostykę i leczenie w poradni specjalistycznej
Czynniki ryzyka i podział na kategorie ryzyka chorób układu krążenia
- płeć męska oraz kobiety po menopauzie
- mężczyźni > 40 lat, kobiety > 50 lat
- palenie tytoniu powyżej 1 papierosa dziennie, bierne palenie
- nadciśnienie tętnicze
- zaburzenia lipidowe: stężenie cholesterolu całkowitego, triglicerydów
- choroby współistniejące: rodzinna hipercholesterolemia, przewlekła choroba nerek
- nieprawidłowa glikemia na czczo
- cukrzyca
- nadwaga i otyłość
- mała aktywność fizyczna (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) mniej niż 150 minut tygodniowo aktywności umiarkowanej lub 75 minut aktywności intensywnej, lub równoważnej kombinacji obu
- inne: wzrost stężenia fibrynogenu, wzrost stężenia kwasu moczowego, nadmierny stres, nieracjonalne odżywianie, obciążenia genetyczne
Oddziałując na czynniki ryzyka można uzyskać obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia.
Cele ogólne i szczegółowe programu:
Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność w Polsce z tego powodu należy do najwyższych w Europie. Badania epidemiologiczne i socjomedyczne pokazują, że ważną rolę w rozwoju chorób układu krążenia odgrywają niektóre wzorce zachowań składające się na współczesny styl życia - czynniki ryzyka.
- cel główny: obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia populacji objętej programem, poprzez wczesne wykrywanie, redukcję występowania i natężenia czynników ryzyka,
- cele dodatkowe:
- zwiększenie wykrywalności i skuteczności leczenia chorób układu krążenia,
- wczesna identyfikacja osób z podwyższonym ryzykiem chorób układu krążenia,
- promocja zdrowego stylu życia: niepalenia, prawidłowego odżywiania się, aktywności fizycznej.